Rafael Berasategi segurarrak ia bi metroko egurrezko maketa egin du. Nolako herria eta paisaia zen islatu eta jaso nahi izan du. Erraztiola Museoan jarri du erakusgai
Rafael Berasategi segurarrak bere bi zaletasun uztartu ditu lan berrian: historia eta eskulana. Segurako udaletxean dagoen mapa bat oinarri hartuta, XIII. mendeko Segura herria eta bere paisaia nolakoa zen islatu nahi izan du ia bi metro luze eta metro eta erdi zabal dituen maketan. Zazpi hilabeteko lana izan da eta bere Erraztiola museoan du erakusgai.
Hiru milimetroko okume txaparekin eman dio erliebea. «3 milimetrok 5 metro suposatzen ditu», zehaztu du Berasategik. Punturik bajuenean, 225 metroan, Erraztiolatza jarri du, «Segura baino lehen izan zen herria». Puntu gorenean, berriz, Unamendi (gaur egun Santa Barbara izenez ezagutzen dena), 727 metrora.
Paisaia 12.400 zuhaitzez jantzi du. Hainbat koloretako berdeak ikus daitezke, zuhaitz espezie desberdinen lekuko. «Segura herria nolakoa zen erakusteaz gain, gizakiak eskurik sartzen ez duen lekuan basoa nolakoa zen erakutsi nahi izan dut».
Latesiz inguraturik
Baso zabalaren tartean, bi herri ikus daitezke. Errekaren ondoan etxetxo bakanez osatutakoa, Erraztiolatza, eta latesiz eta harresiz inguratutako Segura. «2003an jakin genuen Erraztiolatza izeneko herri bat izan zela Seguraren aurretik. Herriko zaharrenek beti esaten dute aurreko herria Madura aldean zela, baina herriaren izenik ez zekiten. Herriko zaharrenek erre egin zela esaten dute. Baina erre egin zen edo erre egin zuten?», galdetzen du Berasategik.
Geroagokoa da gaur egungo Segura. «Harresiz inguratuta egin zuten herri berria. Harresituta egin bazuten, zerbaitegatik zen, beldur bat bazegoen», zehaztu du. Maketan, XIII. mendeko Segura nolakoa zen irudikatu du Berasategik. Bi harresi egin dizkio: bata egurrezkoa eta bestea harrizkoa. «Egurrezkoa, latesia da. Erromatarrek asmatu zuten defentsa izaera duen harresia. Lurrean bertikalki jartzen den enbor multzoa da. Enbor horiek euren artean lotzen dira egitura tinko bat eratzeko helburuarekin», zehaztu du.
Bigarren lerroan dago harrizko harresia, bost sarrerekin. «Sarrera bakoitzean etxe bat edo bi zeuden, sarrera kontrolatzeko. Gebara inguruan zelatatzeko torrea zegoen». Segurako alde zaharra karkaba da, ezker-eskuin dauden etxeek osatua. «Beste guztia baratzeak ziren. Bertan bizi zen jendeak harresi barruan lana egin behar izaten zuen».
Erraztiolatza izena
Lan bat bukatu du Berasategik, baina beste bat ere badabilki esku artean: Erraztiolatza nolakoa izan ote zitekeen ere ikertzen ari da eta Erraztiolatzaren interpretazio bat egiteko asmoa du orain. Horrekin batera, Erraztiolatza izena berreskuratzeko lanean jarraituko duela nabarmendu du.
