Lanetik jubilazioa hartu duen urtean, Jesus Mari Deba (Aztiria, Gabiria, 1950) omenduko du igandean Euskal Gastronomiaren Kofradiak, Donostian. Ohorezko kofrade izendatuko duteHarakin nondik nora zara, izatez ala egitez? Ni beti izan naiz kutxilo zalea...
Lanetik jubilazioa hartu duen urtean, Jesus Mari Deba (Aztiria, Gabiria, 1950) omenduko du igandean Euskal Gastronomiaren Kofradiak, Donostian. Ohorezko kofrade izendatuko dute
Harakin nondik nora zara, izatez ala egitez?
Ni beti izan naiz kutxilo zalea. Eskolan Legazpin ibili nintzen, eta Aztirian lehenbiziko autobusa goizeko bostetan pasatzen zenean, erreleboko langileekin, haiekin jaisten nintzen. Hiltegira joaten nintzen lehenbizi, neure borondatez, eskolara joan baino lehenago.
Zenbat urterekin zen hori?
12-13 urterekin alde egingo genuen Aztiriko eskolatik Legazpira. Hiltegian, Rodriguez albaitariarekin laguntasun handia egin nuen. Paulo Murua harakinak Ormaiztegin mutil bat behar zuela eta, hark esan zion bazekiela mutiko baten berri, ikasketetarako baino lanerako gogo gehiago zeukana. Halaxe joan nintzen Paulorengana, 14 urterekin, Ormaiztegira.
Harrezkero Ormaiztegin beti?
Ez. Bi-hiru urtera Tolosara joan nintzen, eta urtebetera edo Donostian bilatu nuen beste bat, nahi ninduena. Urte pare bat han, eta soldadutzara. Gero Ormaiztegira itzuli nintzen, jada neure kontura jartzera. Eugenio Muruari hartu nion harategia.
Odolkiekin hasieratik ari zara?
Bai. Neure harategirako odolkiak-eta egiten hasi nintzen, poliki-poliki. Anaiak ere Beasainen jarri zuen harategia; harentzat eta beste bi-hirurentzat ere bai. Obradorea harategi atzean muntatu nuen.
Nola jo zenuen jauzi handia?
Sanitateak esan zidan lokala oso txikia geratzen ari zitzaigula, egiten genituen kiloetarako. Joxe Mari Urkiola zen burua, eta esan zidan produktu oso ona neukala odolkia, eta harategia utzita dedikatzeko erabat horretara. Orduan harakin gehienek egiten zuten odolkia, baina lege berriarekin erdiak baino gehiago baimenik gabe geratuko zirela esan zidan, ez zielako konpentsatuko 20-25 kilo odolki egitea; hobeto aterako zitzaiela erostea.
Orduan eraiki zenuten Ezkio-Itsasoko obradorea?
Bai. Urkiolak eman zidan ohar edo laguntasun horrekin, apustua egin nuen. Harategia eta odolkigintza, biak eramaterik ez zegoen.
Damutu al zara erabaki hura hartu izana?
Ez, ez. Niri, egia esan behar baldin bada, odolkiak eman didana bezalako pozik ez dit eman ezerk. Oso gustura aritu naiz. Gainera, harakinak, bezeroak eta jendea esaten ari zaizkit mesedez ez uzteko, ez aldatzeko. Oso gustura ari gara lanean.
Industri sisteman ari zarete gaur egun; baina odolkiak egiteko era betikoarekin?
Hori da. Barazki odolkia saltzen dugu gehiena. Arrozarena ere egiten dugu, eta poliki ari da saltzen; baina barazkiarena askoz gehiago. Mondejua ere gero eta gehiago ari da. Buzkantza ere egiten dugu. Horiek epe motzagoa edukitzen dute, martxo-apiril aldera gelditu egiten da.
Afizioa non sortu zitzaizun?
Gure etxean, ni hasi nintzen. Bestela, ez zegoen aurretik kutxiloetarako zerarik; gero, lau anaiak harakinak izan gara. Gure amak beti egin ditu odolkiak. Aztirian, onentsuena zen. Txerria hildakoan odolkiak baserrietara partitzen ziren, eta bueltan ekartzen zituzten gero haienak; oroitzapena daukat odolki onenak gure amak egindakoak jaten genituela. Fama zeukan, oso esku ona. Txorizo masak eta odolkiak egitea beti gustatu izan zait, saltsan egotea.
Igandean omenduko zaituzte, Donostian. Euskal Gastronomia Elkarteko ohorezko kofrade izango zara. Pozgarria izango dira halakoak, ala?
Hartu ditudan sari denak ikaragarri gustura hartu ditut. Eta asko hartu ditugu. Asko lagundu didate gainera; saltzeko bide oso ona da. Baina izendapen honek egin didana hainbeste ilusiorik… Ikaragarrizko ilusioa egin dit. Niretzat Michelin izar bat jasotzea bezala da. Hemen ez dut uste inori eman diotenik.
Mutikotan goizeko bostetan joateak merezi izan zuen, beraz.
Bai. Hura zen… Ni beti izan naiz animalia zalea, gainera. Eta Santa Lutzi feria zalea, ikaragarri.
