«Haur Hezkuntza funtsezko aroa da murgiltzerako»
Idiazabalek argi du hezkuntza ezinbesteko pieza dela hizkuntza gutxitu bat —kasu honetan, euskara— ikasteko. Gaur-gaurkoz, eskola herren ikusten du ahozkoan: «Ahozko gaitasun aberatsagoa landu behar da».
// Argazkia: Aritz Loiola/Foku Bizitza irakaskuntzari eta euskarari emana igaro du Itziar Idiazabalek (Gaintza, Gipuzkoa, 1949). Besteak beste EHU Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle ohia, hizkuntzalaria eta Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedraren sortzailea da. Uztailean, Hizkuntza gutxituak globalizazio testuinguruan: zergatik? zertarako? EHUren udako ikastaroetan aritu zen hizlari.
Nola suspertu daiteke hizkuntza gutxitu bat egungo testuinguru globalizatuan?
Galdera potoloa da. Hizkuntza bat berpizteko, sustatzeko edo suspertzeko, erabili egin behar da. Baina erabiltzeko, jakin egin behar da; hori da kontua, jakitea, eta, gainera, erabiltzeko moduan jakitea. Eskolak lan bereziki handia egiten du etxetik euskaldun ez direnekin; hori onartu behar da, baina oraindik ez da nahi beste lortzen erabilerarako gaitasuna edo erraztasuna. Uste dut badaukagula arazo edo erronka bat: eskolak ahalegindu beharra dauka euskara ahoz erraztasunez erabiltzeko gaitasunean lan zuzenagoa egiten.
Orain arte, eskolak zer egin du ondo?
Eskolak ondo egin du euskarari zentralitatea ematean. Euskal irakaskuntza euskararen inguruan antolatu da, eta euskara izan da euskal eskola berritu eta egokitu duen bitartekoa. Balio handi bat dauka euskarak, euskara ez da besterik gabe ikasten den hizkuntza, baizik eta sistema bera hobetzea ekarri duena da. Batetik, elebidun egin du, eta elebidun izatea eskola askoz hobea izatea da. Bestetik, elebidun izateko ahalegin horretan egin duen lanari esker, hiztunek, hemengo jende eskolatuak, badauka gaitasun kognitibo handiagoa elebakarrek baino.
Elkarrizketa osoa Berria.eus webgunean.
