Joxan Lizarribar BERRIA Taldeko lehendakaria hil da
Birus baten ondorioz hil da Joxan Lizarribar (Altzo, 1951). Euskaldunon Egunkaria-ren itxieraren hamargarren urteurrenaren ondoren ospitaleratu zuten, eta bere osasunak hainbat gora-behera izan ostean zendu da. Emaztea eta hiru seme-alaba zituen. 2000tik Egunkaria-ko administrazio kontseiluko kide izan zen, eta 2003an hartu zuen Lizarribarrek EKT Euskarazko Komunikazio Taldeko presidente kargua (orain, BERRIA Taldea). “Lehenegoa bezalako egunkaria egin behar dugu: independentea eta zabala”, esan zuen 2003ko ekainaren 12an Egunero kazetak argitaratu zuen elkarrizketan, BERRIA argitaratzear zela.
Enpresa mundutik iritsi zen Lizarribar Egunkaria-ren administrazio kontseilura lehenik eta EKTko presidentetzara gero. Adunako (Gipuzkoa) Kelsen SA lantegiko gerentea zen oraindik ere, eta komertzial buru zen, nahiz eta erretiroa hartzea buruan izan. Aspalditik zuen, ordea, lotura euskal kulturarekin. Dantzaria izan zen gaztetan, eta Argia dantza taldean aritu zen. Ordutik zuen lagun Juan Antonio Urbeltz antropologo eta folklorista. “1970eko hamarkadan Urbeltzekin izan nuen harremana, eta haren bidez Ez dok hamahiru taldekoekin”. Benito Lertxundi eta Joseangel Irigarai ere orduko lagunak zituen.
Hala ere, berak zioen moduan sortzaile baino gehiago “kultur kontsumitzaile ona” zen. Literatura eta zinema ziren bere zaletasun nagusietako bi; irakurtzea arnasa hartzea bezain beste behar zuela zioen. Poesia, opera, balleta, musika klasikoa… kulturzale jantzia zen, eta Euskal Herriko sortzaileekin ere harreman estua zuen gaur egun: Harkaitz Cano, Mikel Urdangarin, Kirmen Uribe eta Ainhoa Artetarekin, besteak beste.
Munduan hara eta hona ibilitakoa
Lanagatik asko bidaiatzen zuen, eta mundu osoko hainbat herrialde ezagutzen zituen, “Antartida izan ezik, gainontzeko kontinente guztitan”. Nazioartearen zuen ezagutzagatik behin baino gehiagotan agertu zen hedabideetan, esate baterako, Iranez edo Malaisiaz hizketan. Euskadi Irratiko Faktoria saioan 2007ko neguan egin zioten elkarrizketan esan zuen “Euskal Herria hain txikia izanik eta hainbat jende bizita” leku zabalak zituela batik bat gustoko: Australia, Hego Afrika, Argentina, AEBak, Kanada… “Baina uharte batzuk ere, txikiak, asko maite ditut”. Lehenagotik telebistan aritutakoa zen, 1990eko hamarkadan ETB1eko Firin-Faran saioa parte hartu baitzuen. Programaren sorrerako solaskide taldeko kidea zen, Begoña Munarrizekin, Noel Elorgarekin, Juanjo Gabiñarekin, Martxelo Otamendirekin… batera.
Euskaldunon Egunkaria-ren itxieraren ondoren sortu zen BERRIA, eta Lizarribarrek ez zuen ezkutatzen itxierak sortzen zion kezka. Behin baino gehiagotan aitortu zuen prest zuela etxean nezeserra Egunkaria-ren itxieraren berri izan zuenean, bera ere atxilotuko zutelakoan. Baina BERRIA sortu zenean beldurrik ez zuela aitortu zuen. “Gauza bat argi daukat: hemen gertatu direnak eta gertatzekotan ere gertatuko direnak, izaera politikoko gertaerak izango dira, eta azkenean horren aurka antidotorik ez dagoenez, ezin dugu ezer egin”.
“Ezetz esatea ez zen erraza”
BERRIA Taldearen lehendakari kargua eskaini ziotenean ezetz esatea ez zela erraza adierazi zuen: “Alde batetik, konpromiso handia sentitzen dut Egunkaria-rekin. Eta amorrua, gertatu denagatik. Horregatik, aurreneko unetik oso prest nengoen egin behar zena egiteko, eta hori garbi utzia nuen. Proposatu zidatenean, koherentziagatik ere segitu egin behar nuen”. Karguan oso gustura zegoela azpimarratu zuen behin baino gehiagotan. Hamar urte hauetan, hainbat bisita hartu zituen BERRIAren egoitzan, eta tartean izan ziren politika, gizarte eta ekonomia arloko eragileak.
Egunkarien krisiaren lekuko zuzena izan da, gainera, eta BERRIA Taldearen BERRIAlagun proiektuaren beharra azaldu zuen taldearen azken akziodunen batzarrean iaz, tartean, gastuak murrizteko beharrarekin batera: “Tristea, zaila eta gogorra da, baina, proiektuari eutsi nahi badiogu, ezinbestekoa”. Langileen egoera ere gogoan izan zuen: “Garai zailak dira haientzat ere, lan baldintzak kaskartzen ari zaizkielako edota lana galtzeko arriskua dutelako”.
