Belgikan ‘mendeko kontratua’ lortzetik urrats batera dago CAF
Belgikako Estatu Kontseiluak baztertu egin ditu Alstomen eta Siemensen helegiteak. Epaitegiek Belgikako SNCBrekin kontratuari bide eman diote. 1.695 milioi euroko kontratua da hasieran, handitzeko aukerekin.
Hilabeteak iraun dituen helegite eta epaiketen ondoren, Belgikako Estatu Kontseiluak argi berdea eman dio Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) enpresari herrialdeko tren-flotaren erdia berritzeko kontratuan. Epaitegiak behin betiko baztertu du Alstomek aurkeztutako azken errekurtsoa, Siemens-en aurrekoa bezala, eta horrela desegin ditu akordioa ixteko zeuden azken oztopo legalak.
Erabaki horrekin, SNCB Belgikako tren-operadore publikoak CAF izendatu du behin betiko bazkide estrategiko, Europako azken urteetako tren-azpiegitura proiektu handienetako batean.
Kontratu historikoa
Kontratuaren balioa hasiera batean 1.695 milioi eurokoa izango da, baina azken zenbatekoa 3.400 milioira igo liteke, tren-unitate gehiagoren eskaeraren arabera. Proiektuak 500 tren automotore berri baino gehiago egitea aurreikusten du, tartean bateria bidezko propultsioa izango duten hibridoak.
Gainera, CAFek ez ditu soilik tren berriak egingo: mantentze lanak, piezen hornidura, langileen formakuntza eta laguntza teknikoa ere bere gain hartu beharko ditu, hurrengo hamarkadetan SNCBren flotaren funtzionamendua bermatuz.
Epaitegietatik dator garaipena
Prozesua ez da erraza izan. Urte hasieran, bai Alstomek bai Siemens-ek SNCBren erabakia helegitez zalantzan jarri zuten, gardentasun falta leporatuz. Auditore batek apirilean adjudikazioa etetea proposatu zuen, eta horrek prozesua hilabetez luzatu zuen. Bitartean, Belgikako sindikatu eta tokiko agintariek presio egin zuten Alstomen alde, haren Brujasko eta Charleroiko lantegietako tokiko enplegua bermatzen duelakoan.
Azken asteetan, Alstomek azken errekurtso bat aurkeztu zuen, baina asteazkenean Belgikako Estatu Kontseiluak argi utzi zuen prozedura «gardena eta araudiarekin bat datorrena» izan dela, eta SNCBren aukeraketa berretsi zuen.
Eztabaida politiko eta soziala
Prozesuak dimentsio politiko eta sozial handia hartu du Belgikan. Hainbat sindikatu eta udalerri Alstomen alde agertu dira, enplegu lokala babesteko argudioarekin. Aldi berean, lau elkartek CAFen aurka egin zuten, enpresaren parte-hartzea salatuz Jerusalemen legez kanpoko tranbia proiektuan. Hala ere, Belgikako epaitegiek argudiatu dute auzi horrek ez duela eraginik izan kontratazio publikoaren lege-prozeduran.
CAFek, bere aldetik, une oro defendatu du prozesuaren «gardentasuna eta objektibotasuna», eta prest agertu da Belgikako hornitzaile eta industria-sarearekin lankidetza ereduak aztertzeko.
Gipuzkoarako eragina
Beasaingo enpresak kontratu hau ixtearekin batera bere eskaeren zorroa 17.000 milioi eurotik gorakoa izango luke, sekulako marka historikoa. Horrek Beasain, Irun eta beste lantegietako jarduera bermatuko luke urte askotan, eta milaka lanpostu babestu edo sortzeko aukera ekarriko luke.
Industriako adituen arabera, CAF Europako tren-sektoreko liderretako bat bihurtzen da akordio honekin, Siemens eta Alstomen parean kokatuz, eta posizio estrategikoa lortuz etorkizuneko beste lizitazio transnazionaletan.
Ojinagaren hitzak
CAFeko kontseilari ordezkariak, Javier Martinez Ojinagak, behin eta berriz adierazi du prozesua gardena izan dela eta enpresak irizpide objektiboetan oinarritutako eskaintza aurkeztu duela. «Industriak arau sinplifikatuak eta lehiaketa bidezko baldintzak behar ditu etorkizuneko lizitazioetan», esan zuen ekainaren 14an egindako akziodunen batzarrean.
Orain, azken xehetasunak ixtea eta kontratua sinatzea besterik ez da falta, CAFek bere historian inoiz izan duen proiekturik handiena eskuratzeko.
